Marion van der Horst Marleen Rijvers  
Banken met een Boekelse ziel.
Met het concept “Banken met een Boekelse ziel” hebben we ingeschreven op de kunstopdracht voor Boekel 700. Het idee was om banken te maken waarin op een of andere manier een verhaal van de Boekelse gemeenschap wordt verteld.
Het woord bank kent twee betekenissen:
Een bank is een zitmeubel waarop men met twee of meer personen kan zitten. Een bank is een medium voor opslag en conservering. Zo bestaan er verhalenbanken waar velerlei soorten verhalen opgeslagen zijn zodat ze niet verloren gaan voor het nageslacht.
Vertellen is de oudste vorm van vermaak. Door de eeuwen heen hebben mensen elkaar verhalen verteld om te ontroeren, te amuseren, te leren, ervaring over te dragen en de (eigen) geschiedenis door te geven. Vertellers doen dat direct, persoonlijk en effectief. Sommige verhalen blijven je hele leven bij, ze bieden stof tot nadenken en voeden je moreel en ethisch besef. Een verhaal kan zowel in geluid als in beeld verteld worden.
Wij zien de bank met een Boekelse ziel als een combinatie van een zitmeubel en een opslagmedium.
De bank symboliseert gastvrijheid, nodigt uit om een moment te rusten, te ontspannen,al dan niet samen met een ander. Men kan een gesprek met de ander aangaan of naar het
verhaal van de ander luisteren.
Maar daarnaast bevat de bank zelf verhalen waarnaar
geluisterd kan worden.

Onze eerste opzet was om voor verschillende plekken in Boekel een bank te maken, elk met een eigen karakter en een eigen verhaal.
Bijvoorbeeld:
- Een bank met daarop geprint een collage van foto’s, documenten etc. van de Boekelse gemeenschap.
- Een mozaïekbank gemaakt van tegeltjes beschilderd door Boekelse kinderen.
- Een bank met daarin geluidsapparatuur verwerkt waaruit verhalen klinken van bewoners van Boekel.
- Een bank gemaakt uit een boom die ergens in Boekel moet worden omgehakt.
- Een bank die refereert aan de agrarische omgeving door de beschildering die erop is aangebracht.
Tijdens ons onderzoek hebben we ons gebogen over de verhalen die verteld zouden kunnen worden. Moest dat het verhaal zijn van 700 jaar Boekel of een tijdsopname, hoe ziet Boekel er na 700 jaar uit. Hoe ziet het er nu uit. Wat hebben de mensen die er nu wonen te vertellen. En hoe vertellen we deze verhalen? Door beeld en/of geluid?
We hebben bekeken we of we uit zouden gaan van een centraal kunstwerk met verwijzingen naar nieuw te maken banken. Ook een mogelijkheid was om gebruik te maken van de al geplaatste banken in Boekel door daar iets aan toe te voegen.
Aan de hand van het stratenplan van Boekel met daarop
de reeds geplaatste banken binnen de gemeente zijn
we al fietsend en brainstormend verder gegaan met ons
onderzoek en daarbij gestoten op een picknicktafel.
Verder zochten we in de boeken “Boekel zô âs’t vruger
waor” naar interessante informatie die we eventueel
konden gebruiken en werden we geïnspireerd door de
familiefoto’s.

familiefoto
Deze wegen bewandelend kwamen we tot het volgende:
We willen een centraal kunstwerk realiseren waar mensen actief bij betrokken kunnen zijn. Banken met Boekelse ziel.
Het werk bestaat uit een grote tafel, 300 x 200 cm, met daarom heen zes banken, de totale oppervlakte van de tafel met banken is 430 x 325 cm en 76 cm hoog,
De tafel en banken worden gemaakt van antracietkleurig gepolijst beton. In het blad van de tafel en in de zittingen van de banken komt het stratenplan van Boekel, Venhorst en Huize Padua in roestvrijstaal.
Aan deze tafel kan men gaan zitten, eventueel in contact met anderen naar elkaars verhalen luisteren.
Daarnaast bevat de tafel zelf verschillende verhalen.
Op een twintigtal plekken zijn lichtpunten ingebouwd. In de poten van de tafel zijn luidsprekers geplaatst.
Wanneer iemand op een van de knoppen aan de zijkant van het tafelblad drukt, licht een van deze punten op en krijgt men een verhaal te horen van een inwoner uit Boekel dat verwijst naar deze specifieke plek. Het kan een vrolijk, droevig, interessant, komisch verhaal zijn, misschien een vers of een lied. Als het maar betrekking heeft op het leven in Boekel. Daarbij hebben we gekozen voor de verhalen en herinneringen
van mensen die nu leven zodat we in dit werk een tijdsbeeld
neerzetten van Boekel zoals het eruit ziet na 700 jaar te bestaan.
Wij gaan de Boekelse bevolking erbij betrekken door mensen te vragen om hun verhaal te vertellen zodat het een blijvende herinnering wordt.


tekeningimpressie bank klein
In de directe omgeving van de tafel komen sculpturen van Boekelse familie’s te staan. De vormgeving (omtreklijnen) is gebaseerd op de familiefoto’s uit de boeken “Boekel zô âs’t vruger waor”. De mensfiguren worden op ware grote gemaakt (grootste figuur 200 cm hoog) van roestvrijstalen ronde buizen, men kan tussen of in de figuren gaan
staan en zo deel uitmaken van een familie.
fotometomtreklijnen
In het ontwerp is rekening gehouden met toegankelijkheid voor rolstoelen en kinderwagens. Ook voor het technische gedeelte is ruimte gecreëerd.

De plaats waar we dit werk gerealiseerd zouden willen zien is een plek waar men fietsend of wandelend langs komt, die uitnodigt om plaats te nemen en waar het rustig genoeg is om naar een verhaal te luisteren.
In overleg met de gemeente is besloten het werk te plaatsen aan de Bernhardstraat.
Oktober
De software doet het inmiddels goed. Alles lijkt nu in orde te zijn. Het gras rondom de tafel en de sculpturen begint aardig te groeien zodat alles nu mooi in het groen staat. De bank wordt nog steeds goed bezocht.
We hebben alweer nieuwe namen van mensen die ook wel een verhaal hebben. Aangezien het tot de mogelijkheden behoort om nieuwe verhalen toe te voegen houden we deze bij de hand. Mogelijk gaan we samen met de Heemkundekring bekijken of we er zo een echte databank van verhalen van kunnen gaan maken. Maar dat is een project voor het nieuwe jaar.



September
Het kunstwerk staat er. De reacties zijn geweldig. We genieten er echt van. Jammer genoeg is de software nog niet helemaal in orde. De software die de 95 geluidsfragmenten in combinatie met de knoppen moet bedienen, is een stuk ingewikkelder dan die van het prototype waarin maar 5 geluidsfragmenten en twee sets knoppen verwerkt waren.
Dat betekent dat de knoppen en de geluidsfragmenten met regelmaat niet goed werken. Tom en Luuk moeten herhaaldelijk terug komen om een en ander te resetten en te herschrijven. Gelukkig hebben de bezoekers aan de bank hier wel begrip voor en krijgen we het vertrouwen dat alles in orde komt.



Augustus
Na nog een keer overlegd te hebben met Richard en Wilsie over  het vervoer en het plaatsen van het werk is het 3 augustus dan zover. We beginnen om acht uur 's ochtends. Spannende momenten volgen: komt het blad goed los van de onderplaat, lukt het keren, krijgen we alles zonder brokken op zijn plaats. Alles verloopt perfect en om negen uur 's avonds kunnen we doodmoe maar voldaan zien hoe het werk op zijn plek staat.
Drukke weken volgen nog. Technische elementen moeten nog aangebracht worden en dan moet de software nog uitgeprobeerd worden. Tom en Luuk brengen vele uren door aan de bank om alles in orde te krijgen. Ook wij zijn er vaak bij om nog een en ander af te werken. De reacties die we van voorbijgangers krijgen zijn enthousiast. En wanneer de eerste verhalen uit de luidsprekers klinken nemen de lovende woorden alleen maar toe.
We zijn nog druk bezig met het verzamelen en het bewerken van verhalen. Inmiddels hebben we besloten dat we onder elk lichtpunt een ander verhaal willen zetten, hetgeen betekent dat we 95 fragmenten moeten hebben.
Op 23 augustus volgt dan de feestelijke onthulling, waarmee ook de feestweek Boekel 700 wordt ingeluid. We hebben prachtig weer en er is volop belangstelling. Genieten dus!!

 
Juli
De eerste delen van het werk zijn prima uit de bekisting gekomen. We hebben de bekistingen voor de tweede betonstorting gemaakt en alle bedrading bevestigd. Vooral het tafelblad met alle bedradingen en knoppen was veel werk. Het Brabants Dagblad heeft een leuk artikel gewijd aan het kunstwerk met een foto van de tweede betonstorting erbij.
De sculpturen worden gepolijst en de betonelementen die klaar zijn zijn we verder aan het afwerken.
We vinden steeds meer mensen bereid om iets te vertellen en krijgen herhaaldelijk tips wie we kunnen benaderen voor een mooi verhaal.
Het veldje waar het kunstwerk komt te staan is bewerkt, de uitgravingen zijn gedaan. Begin augustus gaan we het werk plaatsen.



Juni
We zijn druk in de weer geweest met het stellen van de bekisting en het aanbrengen van de plattegrond en bedradingen. De helft van de zitbanken en de eerste poot van de tafel zijn gestort.
Verder hebben we overleg gehad met de gemeente en St. Petrus over het plaatsen van het kunstwerk. Het veldje waar het werk komt te staan zal nog opgehoogd worden zodat het kunstwerk tijdens natte dagen niet in een waterplas komt te staan. Ook is er overleg geweest over het tijdstip van de onthulling van het kunstwerk. Deze zal op 23 aug. plaatsvinden en daarmee wordt de start van de feestweek Boekel 700 gemaakt.


Mei
De sculpturen zijn nagenoeg klaar. We hebben ze in drie groepen gerangschikt en aan elkaar bevestigd. Nu kunnen we de bekisting voor de fundering gaan maken en we moeten nog een en ander polijsten.
De bekisting voor de tafel en de banken is gereed. We gaan alle noodzakelijke voorzieningen voor de techniek inbouwen en dan kunnen we beton gaan storten. Spannend.



April
We hebben voor de tweede keer een proefmodel van de tafel gestort waarbij we vooral onderzoek gedaan hebben naar de kwaliteit en kleur van de beton en de manier waarop we het rvs kunnen bevestigen. Daarnaast moeten diverse technische elementen in het blad ingebracht worden waarvoor we de behuizing moeten ontwerpen.
De sculpturen zijn gevormd, nu moeten we ze nog in groepen gaan plaatsen.
We hebben enkele verhalen bewerkt tot een acceptabele lengte. Ze zijn prachtig!


Maart
We zijn gestart met het maken van de sculpturen. In de werkplaats van Metallure zijn we met hulp van Jos van der Horst de figuren gaan buigen. We werken volledig handmatig waardoor elk figuur weer anders wordt.
We hebben opnieuw verhalen opgenomen en daar al veel plezier aan beleefd.
Het technisch gedeelte vraagt nog steeds om nader onderzoek maar het wordt ook duidelijk dat hetgeen we in gedachten hebben goed uitvoerbaar is.



Februari 2013
Opnieuw hebben we verhalen opgenomen. We zijn nog steeds op zoek naar inwoners van Boekel die hun verhaal met ons willen delen.
Het technische gedeelte van de tafel wordt steeds duidelijker. We weten nu hoe we de verlichting gaan aanbrengen. De knoppen werken steeds beter. We zijn opnieuw een proeftafel aan het maken waarmee we gaan controleren of de werkwijze die we bedacht hebben ook daadwerkelijk goed werkt.


Januari 2013
We zijn volop aan het onderzoeken hoe het technische gedeelte van de bank gestalte gaan geven. Tom en Luuk hebben  prototypes gemaakt die we uit kunnen testen. Proefondervindelijk lopen we tegen allerlei zaken aan waar we een oplossing voor moeten vinden. Met name de bedieningsknoppen vragen om verder onderzoek. Maar gelukkig blijkt alles wat we in ons hoofd hebben uitvoerbaar te zijn.
Ook hebben we een start gemaakt met het vormen van de figuren. Samen met Jos van der Horst hebben we een dag in de werkplaats doorgebracht en zijn we een sculptuur handmatig vorm gaan geven.



December 2012
De eerste verhalen zijn opgenomen. Het is ontzettend leuk om zoveel verschillende verhalen te horen. We hopen en vertrouwen erop dat we nog veel meer Boekelse mensen bereid vinden hun verhaal te vertellen.

We hebben een kleine proef gemaakt van de tafel om te ervaren hoe we de mal uiteindelijk moeten gaan maken en hoe we een en ander moeten gaan bevestigen. Met Tom en Luuk hebben we onderzocht hoe de lichteffecten er uit zien en hoe we de knoppen voor het geluid laten werken.

Het contract met de gemeente is inmiddels ook getekend.


November 2012.
Inmiddels hebben we een sessies achter de rug waarin we de aspecten m.b.t het licht en geluid besproken hebben met Tom Goijer en Luuk Schipperheyn. Zij zijn voor ons de contactpersonen uit de groep studenten die deze aspecten mee vorm gaan geven. We zijn verrast over alle mogelijkheden en moeten daarbinnen echt keuzes gaan maken.

Ook hebben we contact gehad met de Heemkundekring. Daarbinnen zijn heel wat mensen te vinden met mooie verhalen over Boekel.
De oproep in het Boekels Weekblad heeft geholpen. Bertha heeft zich aangemeld, ze wil graag haar verhaal vertellen.

We hebben ons opnieuw laten adviseren over het beton en we
zijn in gesprek met Ari Bekkers van van der Horst BV over de plattegrond die in de tafel moet komen en de sculpturen van roestvrijstaal.


Oktober.
Direct na de bevestiging van de opdracht door de gemeente zijn we aan de slag gegaan.
We zijn in contact gekomen met Tom Goijer, student aan de universiteit van Delft. Met hem hebben we ons idee besproken en hij heeft ons een voorstel gedaan m.b.t de licht-en geluidseffecten die we in het werk willen verwezenlijken. Aangezien we ons goed konden vinden in zijn ideeën en werkwijze hebben we besloten met Tom verder te gaan. Hij heeft enkele medestudenten benaderd en gezamenlijk zijn ze aan het werk om de technische aspecten van het licht en geluid uit te werken.


We hebben de conceptovereenkomst met de gemeente doorgenomen en gesproken over de plek waar het kunstwerk moet komen staan. Daarnaast zijn er nog enkele zaken aangestipt waar we nog verder over moeten overleggen, zoals de toevoer van electriciteit, groenaanplant e.d.


De start.
Op 2 oktober kregen we het bericht van de gemeente dat wij  het kunstwerk in het kader van Boekel 700 mochten gaan maken.
Daaraan was al een heel proces vooraf gegaan. Het begon met de inschrijving op de opdracht met de eerste ideeën. Door de gemeente werden drie kunstenaars uitgenodigd om hun idee verder uit te werken. Daarna volgde de presentatie in augustus van deze drie ontwerpen.De weken daarna mochten de inwoners van Boekel hun stem uitbrengen op het kunstwerk dat hun voorkeur had. Gezien de vele positieve reacties die we gekregen hadden hoopten we wel kans te maken maar de uiteindelijke bevestiging was toch heel bijzonder voor ons.

Voorafgaand aan de presentie hebben we al heel wat werk verzet. Het was voor ons de eerste keer dat we gezamenlijk gingen inschrijving op een kunstopdracht. We hebben heel wat uren gepraat, getekend en gefietst door Boekel om zo tot een ontwerp te komen. En toen de contouren duidelijk werden contact gezocht met diverse mensen die ons konden adviseren en helpen met de technische aspecten van het werk.



De plek waar het komt
De plek waar het komt 
 
Technische tekening
Technische tekening 
 
Oude familie foto
Oude familie foto 
 
Figuren n.a.v. familie foto
Figuren n.a.v. familie foto 
 
De eerste mal voor proef
De eerste mal voor proef 
 
1ste proef storting
1ste proef storting 
 
 
 
Technisch werk
Technisch werk 
 
1ste proef storting
1ste proef storting 
 
1ste proef storting
1ste proef storting 
 
1ste figuur buigen
1ste figuur buigen 
 
1ste figuur buigen
1ste figuur buigen 
 
1ste figuur buigen
1ste figuur buigen 
 
1ste figuur buigen
1ste figuur buigen 
 
1ste figuur buigen
1ste figuur buigen 
 
1ste figuur buigen
1ste figuur buigen 
 
1ste figuur buigen
1ste figuur buigen 
 
1ste figuur buigen
1ste figuur buigen 
 
1ste figuur
1ste figuur 
 
bekisting
bekisting 
 
bekisting
bekisting 
 
bekisting
bekisting 
 
bekisting
bekisting 
 
bekisting
bekisting 
 
bekisting
bekisting 
 
bekisting
bekisting 
 
 bekisting tafelpoot
bekisting tafelpoot 
 
plattegrond vastzetten
plattegrond vastzetten 
 
bekisting tafel
bekisting tafel 
 
plattegrond in de tafel
plattegrond in de tafel 
 
bekisting tafel
bekisting tafel 
 
de knoppen
de knoppen 
 
beton storten
beton storten 
 
beton storten
beton storten 
 
beton storten
beton storten 
 
beton storten
beton storten 
 
beton storten
beton storten 
 
beton storten
beton storten 
 
beton storten
beton storten 
 
beton storten
beton storten 
 
ons technisch team
ons technisch team 
 
schoonmaken bankje
schoonmaken bankje 
 
poten bankjes
poten bankjes 
 
polijsten figuren
polijsten figuren 
 
polijsten
polijsten 
 
uitzetten kunstwerk
uitzetten kunstwerk 
 
vervoer
vervoer 
 
vervoer
vervoer 
 
vervoer
vervoer  
 
vervoer
vervoer 
 
plaatsen
plaatsen  
 
plaatsen
plaatsen 
 
plaatsen
plaatsen 
 
plaatsen
plaatsen 
 
plaatsen
plaatsen 
 
plaatsen
plaatsen 
 
plaatsen
plaatsen  
 
waar is Luuk?
waar is Luuk? 
 
plattegrond
plattegrond 
 
techniekruimte onder de tafel
techniekruimte onder de tafel 
 
rotonde boekel
rotonde boekel 
 
toegankelijk voor rolstoel
toegankelijk voor rolstoel 
 
 
 
 
 
Tom onder de tafel
Tom onder de tafel 
 
onthulling
onthulling 
 
onthulling
onthulling 
 
onthulling
onthulling 
 
onthulling
onthulling 
 
onthulling
onthulling 
 
onthulling
onthulling 
 
onthulling
onthulling 
 
onthulling
onthulling 
 
de eerste gebruikers
de eerste gebruikers 
 
de laatste loodjes
de laatste loodjes 
 
bord plaatsen
bord plaatsen 
 
bord plaatsen
bord plaatsen 
 
het eindresultaat
het eindresultaat 
 
geluidsfragmenten:   Aplous - Haal men hier nooit meer weg   |   aplous - boekels volkslied   |   Lied over Boekel   |   Emigreren   |   De was   |   'T gelukkige leven van vruger   |   Skonste